Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararıyla 23 Haziran'da tekrarlanacak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimi için yasak bugün itibarıyla başladı. Seçim yasağı, oy verme günü 23 Haziran'da saat 24.00'te sona erecek.
Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar, yazılı basında ilan ve reklam yoluyla ya da internet sitesi açarak sözlü, yazılı veya görüntülü propaganda yapabilecek. Seçim süresince genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesisler ile ilçe seçim kurullarının gösterdiği meydanların dışında toplu olarak sözlü propaganda yapılması yasak olacak.
Açık yerlerde, güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonundan, güneşin doğmasına kadar toplu olarak sözlü propaganda yapılması da yasaklar arasında bulunuyor.
Vatandaşların elektronik posta adreslerine gönderilecek mesajlarla, taşınabilir veya sabit telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılamayacak. Ancak, siyasi partiler kendi üyelerine her zaman sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderebilecek.
Oy verme gününden önceki 10 gün içinde yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde ya da vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın yapılması ve herhangi bir surette dağıtılması yasak olacak.
Bu sürenin dışında yapılacak yayınların, tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun olması gerekecek. Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması zorunlu olacak.
Söz konusu kurallara aykırılığın tespiti halinde Cumhuriyet Başsavcılıklarına, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’na (RTÜK), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu ile Erişim Sağlayıcıları Birliğine bildirimde bulunulacak.
TÖRENLERE AİT YASAKLAR
Seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde, devlet, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve müesseseler, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişilikleri ve Bankacılık Kanunu'na tabi teşekküllere ait kaynaklardan yapılan iş ve hizmetler dolayısıyla, (açılış ve temel atma dahil) törenler tertiplenmesi, nutuklar söylenmesi, demeçler verilmesi ve bunlar hakkında her türlü vasıtayla yayınlarda bulunulması yasak olacak.
Söz konusu kuruluşlar ile kamu yararına çalışan dernek ve vakıflar, seçmenin oyunu etkileyebilecek girişimlerde bulunamayacak.
Aynı süre içinde bakanlarla milletvekilleri yurt içinde yapacakları seçim propagandasıyla ilgili gezileri makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla yapamayacak. Bu maksatla yapacakları gezilerde, protokol icabı olan karşılama ve uğurlama törenleri yapılamayacak ve resmi ziyafet verilemeyecek.
TÜRKÇE'NİN YANI SIRA FARKLI DİL VE LEHÇELER DE KULLANILABİLECEK
Propaganda için kullanılan el ilanları ve diğer her türlü matbuat üzerinde Türk bayrağı ve dini ibareler bulundurulamayacak.
Siyasi partiler ve bağımsız adaylar tarafından yapılacak her türlü propagandada Türkçenin yanı sıra farklı dil ve lehçeler de kullanılabilecek.
HEDİYE VE EŞANTİYON DAĞITILAMAYACAK
Seçime katılan siyasi partiler ve adaylar kendilerini tanıtıcı nitelikte broşür, el ilanları, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve görüntü içeren CD, DVD gibi her türlü yayını dağıtmakta serbest olacak, belirtilen yayın veya malzemeleri dağıtacak kişiler ise 18 yaşını doldurmuş olacak.
Ancak siyasi partiler ve adaylar belirtilen malzemeler dışında herhangi bir hediye ve eşantiyon dağıtamayacak, bunları üçüncü kişiler ya da kurum ve kuruluşlar aracılığıyla dağıttıramayacak.
Siyasi partiler ve adaylar, halkın huzur ve refahını bozmamak, yaya ve taşıt trafiğini engellememek koşuluyla önceden izin almaksızın stant açabilecek, bu konuda çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümünde ise ilçe seçim kurulları yetkili olacak.
HOPARLÖRLE PROPAGANDA
Propaganda döneminin başlangıç tarihinden bitişine kadar halkın huzur ve rahatını bozmamak koşuluyla açık yerlerde, güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonuna kadar hoparlörle propaganda yapılabilecek. Ancak başka bir siyasi parti veya bağımsız aday adına açık ya da kapalı yer toplantısı yapılan saatlerde, bu toplantıların yapıldığı yer ve binalardan işitilecek ve bu toplantıları rahatsız edecek biçimde hoparlörle propaganda yapılamayacak.
İlçe seçim kurulları, kendiliğinden veya siyasi partilerin veya bağımsız adayların istekleri üzerine mahallin özelliklerini göz önünde tutarak hoparlörle, yayının yerini, zamanını, süresini ve diğer şartlarını tespitle yetkili olacak. Siyasi partiler istemeleri halinde, ilçe seçim kurulunun düzenleyeceği programa göre varsa belediye hoparlörlerinden bedeli karşılığında eşit olarak yararlanabilecek.
SEÇİM BÜROLARI SAAT 23.00'E KADAR AÇIK KALABİLECEK
Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, yer aldıkları seçim çevrelerinde seçim çalışmalarını yürütmek üzere seçim büroları açabilecek.
Çadır, karavan, seyyar veya sabit baraka, tır dorsesi, sabit otobüs ve kamyon kasası gibi yerler ile ticari faaliyeti devam eden iş yerleri seçim bürosu olarak kullanılamayacak.
Siyasi partilerin ve adayların seçim büroları saat 09.00'dan 23.00'e kadar halka açık faaliyette bulunabilecek. Diğer seçim faaliyetleri saklı kalmak üzere, seçim bürolarında görüntülü ve sesli propaganda yapılabilecek ancak seçim bürolarında yapılacak sesli yayınlarda çevresel gürültü ile ilgili mevzuat hükümlerine uyulacak.
Seçim bürolarındaki ilan ve reklam malzemeleri 30 Mart Cumartesi günü saat 18.00'e kadar kaldırılacak, seçim bürolarının faaliyetleri de bu tarih ve saatte son bulacak.
SİYASİ REKLAMA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
YSK'nın Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan bir başka kararıyla siyasi reklamlara ilişkin usul ve esaslar da belirlendi.
Buna göre, medya hizmet sağlayıcıları seçimin başlangıç tarihi olan 1 Ocak Salı gününden oy verme gününden önceki 24 saate kadar olan süre içinde siyasi reklam yayımlayabilecek.
Söz konusu kuruluşların bu görevi yerine getirirken demokratik toplum düzeni gereklerine uygun bir seçim yapılabilmesi için, siyasi parti ve adaylara siyasi reklam tahsisi yaparken tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun hizmet sunmaları gerekecek.
Parti ve adaylar siyasi reklamlarında Türkçenin yanı sıra farklı dil ve lehçeler kullanılabilecek. Aynı reklam kuşağında, birden çok seçime katılan siyasi parti ve adayın siyasi reklam yayımlanmasını istemesi halinde istekliler arasında kura çekilecek, yayın dışında kalanlara ise istek halinde bir sonraki reklam kuşağında yayınlanması için öncelik verilecek.
Bir medya hizmet sağlayıcısında yayımlanacak siyasi reklamların ücreti, siyasi partilere ve adaylara göre değişkenlik gösteremeyecek.
Seçim sürecinde yayımlanacak siyasi reklamlar, YSK kararları doğrultusunda RTÜK tarafından izlenerek denetlenecek.