Dünyanın en köklü ve en zengin dillerinden biri olan Türkçemizin 13 Mayıs 1277’de Karamanoğlu Mehmet Bey’in fermanıyla Anadolu’da ilk kez devlet dili (resmi dil) olarak kabul edilmesinin 743. yıldönümünü onurla kutluyoruz.
13. yüzyıl ortalarında Selçuklularda, edebi dil olarak Farsça, devlet işlerinde Arapça kullanılır iken halk dili Türkçe idi. Mehmet Bey, millet olarak birlikte yaşamanın ilk şartı olan dil birliğinin sağlanmasının gerekliliğine olan inancı sonucu bu birliği gerçekleştirmek için Toroslar üzerinde yaşayan bütün Türkmen boylarını çevresinde toplamıştır. Konya’ya girmelerinden sonra da burada yaşayan Selçuklu Türkleri, Karamanoğulları ile birlik olmuşlardır.
Karamanoğlu Mehmet Bey, 13 Mayıs 1277 de “Türk'üz, öyleyse Türkçe konuşmamız gerekir” diyerek “bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, meclislerde ve seyranda Türk Dili’nden başka dil kullanmayacak” şeklinde ilan ettiği fermanı ile devlet işlerinde dil birliğini sağlamıştır.
Türkçemiz resmi dil olmasından bu güne gelişmiş ve zenginleşmiştir. Cumhuriyetin kurulmasından sonra da dilimizin gelişmesine önem verilmiş ve Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli kültür kurumlarından biri olan Türk Dil Kurumu 12 Temmuz 1932’de kurulmuştur.
KARAMANOĞLU MEHMED BEY KİMDİR?
I. Mehmed ya da Karamanoğlu Mehmed Bey, (d. 1240 – ö. 20 Haziran 1277), Karamanoğulları Beyliği'nin kurucusu ve ilk hükümdarı.
Subaşı olan Karaman Bey’in en büyük oğludur. Doğum tarihi belli olmayıp ölümü 1280’dir. Mehmet Bey askerî ve idarî yönden bilgili bir devlet adamı idi. Bilim adamlarını etrafına toplayıp onlara büyük önem vermiştir.
13. yüzyıl ortalarında Selçuklular, devlet işlerinde Farsçayı kullanırlardı. Halk ise öz dilleri olan Türkçeyi kullanıyordu. Mehmet Bey millet olarak birlikte yaşamanın ilk şartı olan dil birliğinin sağlanmasının gerekliliğine inanıyordu. Bu birliği gerçekleştirmek için Toroslar üzerinde yaşayan bütün Türkmen boylarını çevresinde toplayarak bir ordu oluşturdu.
Şimden gerü hiç gimesne divanda, dergahda, bergahda ve dahi her yerde Türk dilinden özge söz söylemeye. (13 Mayıs 1277)
Üzerine gönderilen Selçuklu ve Moğol kuvvetlerini büyük bir yenilgiye uğratarak Konya'ya girdi. Burada yaşayan Selçuklu Türkleri, Karamanoğulları ile birlik oldular.
Kısa zamanda Konya vilayeti ve bazı çevre iller Karamanoğulları’nın hâkimiyeti altına girdi. Daha sonra Selçuklu Sultanı İzzettin Keykavus'un oğlu Gıyaseddin Siyavuş'u başa geçiren Mehmet Bey'in kendisi de vezir oldu. İlk önceleri Moğol baskısına başarı ile karşı koymasına birçok kere galip gelmesine rağmen, daha sonraki çarpışmaların birinde iki kardeşi ile beraber öldürülmüştür. İdareciliği sırasında Türkçeyi resmi dil olarak ilan eden fermanını vermiştir. Bu fermanda “Bugünden sonra divanda, dergâhta ve bargâhta, mecliste ve meydanda Türkçeden başka dil kullanılmayacaktır.” diyerek sadece siyasî ve askerî bir zafer değil aynı zamanda kültürel bir zafer kazanmıştır.