28 sene evvel tarihler 26 Şubat 1992’yi gösteriyordu. Tarihin en korkunç katliamlarından birisi Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında gerçekleşti. Ermeni kuvvetler kadın, erkek, çocuk ayrımı yapmaksızın katliam yaparak tarihe kara bir leke olarak geçtiler.
Hocalı, konum itibarı ile Dağlık Karabağ’ın en mühim yerlerinden bir tanesiydi. 2605 hanenin olduğu Hocalı’da 11 bin 365 kişi yaşamaktaydı. Fakat çatışmalardan ötürü nüfus 3 bine kadar düşmüştü. Bölgedeki tek havaalanının burada olması nedeni ile stratejik önemi vardı.
Yardımlar Havadan Yapıldı
Ermeni kuvvetleri, 1991’in son günlerinde harekete geçti. Hocalı’ya çıkan yolları ve civardaki köyleri ele geçirdiler. Öyle ki şehre yiyecek yardımı bile helikopterle havadan atılarak yapılabiliyordu.
Ve o kara gün gelip çattı… 25 Şubat 1992 akşamı Ermeni kuvvetleri saldırıya başladı. İddialara göre saldırı için Rus ordusunun o zaman Hankendi’de bulunan 366. Motorize alayının yardımını aldılar. Ermeni kuvvetlerinin, Rusların teknik imkanlarını kullanarak kenti top ve tank ateşine tuttu; hatta saldırıda Rus askerlerinin bizzat yer aldığı bile kayıtlara geçti. 26 Şubat sabahına kadar süren katliam, 613 Azerbaycan Türkü'nün canına maloldu. Üstelik çoğunda ağır işkence izleri vardı. Öldürülenlerden 63’ü çocuk, 106’sı kadın, 70’i yaşlıydı. 487 kişi ağır yaralı olarak kurtulmuştu. 1275 kişi ise, Ermeni güçlerin elinde esirdi. Esir alınan 68'i kadın, 26'sı çocuk 150 kişiden hiç haber alınamadı.
İnsanlık tarihinin en acımasız katliamlarından
İnsanlık tarihinin en acımasız katliamlarından biri olarak tarihe geçen Hocalı Katliamı sonrası Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ayaz Muttalibov görevini bıraktı. Azerbaycan Parlamentosu Hocalı’da yaşananların “soykırım” olduğunu ilan etti. Bugüne kadar 15 ülkenin parlamentosu ve ABD’nin 16 eyalet meclisi Hocalı’da yaşananları kınayan ve “soykırım” olarak niteleyen kararlar aldı. Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki savaş ise 1994 yılına kadar sürdü. İki taraf arasında yapılan barış görüşmeleri sonuçsuz kaldı.