2015 yılında Atatürk Barajı’ndan 4.6 milyar kWh elektrik üretilirken, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. (Dicle EDAŞ) tarafından elektrik dağıtım hizmeti verilen Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak illerindeki kayıp Kaçak elektrik kullanım miktarı ise yaklaşık 16 milyar kWh olarak hesaplandı. Bahse konu 6 ilde 2015 yılında 21.5 milyar kWh elektrik kullanılırken, değişik sebeplerden dolayı kullanılan bu elektriğin yaklaşık yüzde 22’si tahsil edilebildi.
“2015’TE TÜKETİM YÜZDE 5,5 ORANINDA ARTTI”
Bölgede güvenlik bazlı olaylar, operasyonlar ve diğer “mücbir sebep” gerekçelerinin en yoğun şekilde yaşandığı 6 ile elektrik dağıtım hizmeti veren Dicle EDAŞ’ın elektrik tüketimi, bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 5,5 oranında arttı. Buna karşılık Dicle EDAŞ dışında, Türkiye genelindeki elektrik tüketimi ancak yüzde 2 oranında bir artış gösterdi.
Geçtiğimiz yıl müşterileri tarafından 21.5 milyar kWh elektrik tüketilen Dicle EDAŞ, ne yazık ki parasını her ay peşin ödediği bu elektriğin bedelini, aynı müşterilerden tahsil edemedi. Kullanılan 21,5 milyar kWh elektriğin sadece 5,5 milyar kWh’lik kısmını faturalandırabilen Dicle Elektrik, iş tahsilata gelince bunun da ancak bir kısmını tahsil edebildi.
Oldukça güçlü bir altyapının bulunduğu Dicle EDAŞ bölgesinde yaygın olan kaçak kullanımdan ötürü sık sık trafoları patlatıyor, elektrik dağıtım hatları yanıyor. Elektrik kesintilerine yol açan arızaların yüzde 90’ı da yine kaçak kullanımdan kaynaklanıyor.
“ŞANLIURFA’NIN KAÇAĞINA YETMİYOR”
Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.nin (TEDAŞ) 2014 faaliyet raporunda yer alan verilerini baz alan Dicle EDAŞ yetkilileri, dağıtım hizmeti sunulan 6 ildeki nüfusun sadece 5,7 milyon olmasına rağmen, nerdeyse nüfusu 14,6 milyonu aşan İstanbul kadar elektrik kullandığının altını çizdiler.
Bölge illerinden Şanlıurfa’da yaşayan 1,8 milyon nüfusun bir yıllık elektrik tüketiminin 6,4 milyar kWh olduğunu ifade eden yetkililer, yapılan hesaplamalar sonunda bu kentte faturalandırılabilen elektrik miktarının ise sadece 1,5 milyar kWh olduğunun belirlendiğini kaydetti. Şanlıurfa’daki kaçak kullanım miktarı ise aynı hesaplamalara göre 4,8 milyar kWh. Buna göre, geçtiğimiz yıl 4,6 milyar kWh elektrik enerjisi üreten ve Türkiye’nin en büyük barajı olan Atatürk Barajı’ndan üretilen elektrik, sadece Şanlıurfa’daki kaçak kullanımı dahi karşılayamıyor.
GAZİANTEP VE KOCAELİ ÖRNEKLERİ
Bahse konu verilere göre, 1,9 milyon ile Şanlıurfa’dan daha fazla nüfusa sahip olan aynı bölgedeki Gaziantep’te bir yılda 4,4 milyar kWh elektrik tüketildi. Gaziantep’te tüketilen elektriğin sadece 434 milyon kWh’sinin kaçak kullanıldığı, faturalandırılan elektrik miktarının ise 3,9 milyar kWh olduğu belirlendi. Üstelik Gaziantep’teki sanayileşmenin Şanlıurfa’dan çok daha fazla olduğuna da dikkat çekildi.
Batıya gittikçe nüfusa göre kişi başına kullanılan elektrik miktarı kaçak kullanıma paralel olarak azalırken, faturalandırılan elektrik miktarı ise artıyor. Buna en çarpıcı örnek ise Kocaeli. Nüfusu 1,7 milyon olan Kocaeli’de bir yılda 4,7 milyar kWh elektrik kullanılırken, kaçak kullanılan elektrik miktarı 312 milyon kWh oldu. Bu kentte faturalandırılan elektrik miktarı ise 4,3 milyar kWh olarak saptandı. Kocaeli’deki kayıp kaçak oranı ise sadece yüzde 6,6 dolayında.
DİĞER İLLERDEKİ DURUM
Bu arada, bir yıllık süre içerisinde Dicle EDAŞ tarafından dağıtım hizmeti verilen diğer bazı illerde, kayıp kaçak oranı Şanlıurfa’dan da yüksek bulunuyor. Dağıtım hizmeti verilen iller arasında oransal olarak en fazla kayıp kaçak elektrik kullanımı yüzde 86,1 ile Mardin’de gerçekleşti. Bu kenti kayıp kaçak elektrik kullanımı bakımından yüzde 80,4 ile Şırnak, yüzde 75,3 ile Şanlıurfa, yüzde 72,6 ile Diyarbakır, yüzde 67,6 ile Batman ve yüzde 40,64 ile Siirt izliyor.
Söz konusu verilere göre Türkiye’deki kayıp kaçak ortalaması ise yüzde 19 dolayında bulunuyor.