ADM ve GDZ Elektrik Dağıtım hizmet bölgelerinde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından sağlanan AR-GE desteği ile LUNA Elektrik Elektronik şirketinin işbirliği ile yürütülen projede pilot uygulamaya başladı.
ADM ve GDZ Elektrik Dağıtım şirketlerinin hizmet bölgelerinde uygulanmaya başlanacak kayıpların önlenmesine yönelik projeyle ilgili bilgi veren ADM ve GDZ Elektrik Dağıtım İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Metin Demirdağ; “Elektriğin dağıtılması esnasında 2 çeşit kayıp oluşmaktadır. Bunlardan ilki şebekenin özelliğinden kaynaklanan teknik kayıplardır ki bu kayıplar azaltılsa bile ortadan kaldırılması fiziksel olarak mümkün değildir. İkinci bir kayıp türü ise hatta müdahale edilmesi ile yani kaçak elektrik kullanımı neticesinde meydana gelmektedir ve önlenmesi mümkündür” dedi.
İki kayıp türünün ayrıştırılması gerekli
Teknik kayıpların hattın üzerinde gerçekleştiğini belirten Demirdağ, şöyle devam etti: “Bu kayıplar basit elektriksel formüller ile hesaplanabilir. İkinci bahsedilen kayıplar ise tüketimi gözlemlenebilen ancak tüketim bedeli alınamayan kayıplardır. Mevcut sistemler ile bu iki kayıp birbirinden ayrıştırılamamakta dolayısıyla teknik olmayan kayıpların tespiti mümkün olmamaktadır. Projenin uygulanacağı iki pilot bölge belirlenmiştir. Bu bölgelerde bulunan transformatörlerin çıkışına PLC haberleşme özelliğine sahip sayaçlar takılacak ve tüketicilerimizin eski sayaçları da aynı özelliğe sahip sayaçlarla değiştirilecek bu şekilde hattın üzerinde kaybolan elektrik enerjisi miktarının, merkeze aktarıldıktan sonra bir yazılım vasıtasıyla hesaplanması mümkün olacak.”
Kayıplar anlık olarak takip edilecek
Hesaplamalarda değişken yükten dolayı belirli periyotlarla alınan gerilim ve enerji bilgileri kullanıldığını aktaran Demirdağ, “Böylece tüketici tüketiminin yanında teknik kayıpların miktarı da belirlenecek; eğer bu iki değerin üzerinde bir tüketim gözlemleniyorsa bu değerin teknik olmayan kayıp olduğu anlaşılacaktır. Buna ek olarak; güç hesaplamalarıyla kaçağın yaklaşık konumu da tespit edilecektir. Proje, dağıtım şirketleri için iki açıdan faydalı olacaktır; birincisi dağıtım bölgesinde bulunan hatların teknik kayıpları anlık olarak takip edilebilecektir. İkinci olarak kaçak miktarı ile yaklaşık olarak kaçağın gerçekleştiği nokta tespit edilebileceğinden kaçakla mücadele daha hızlı, anlık ve kolay gerçekleştirilebilecektir. Bunun yanında azalan kaçak tüketim neticesinde üretim ve dağıtım maliyetleri azalacaktır ve kaynaklar daha verimli kullanılacaktır. Proje sayesinde ülke ekonomisine de katkı sağlayacağız. Teknolojik gelişmeleri, içinde bulunduğumuz sektöre en iyi şekilde entegre ederek yeni projeler üretmeye devam edeceğiz. ” diyerek sözlerini noktaladı.