Cezaevinde bulunan müvekkillerimiz ve yakınları tarafıdan son günlerde infaz rejiminde af, denetimli serbestlik süresi gibi konularda tarafımıza sıkça sorulan soruların cevaplarını gidermek adına kısa ve anlaşılır bir açıklama yapma gereği doğmuştur.
Bilindiği üzere suç işleyen bir kişi hakkında mahkeme tarafından hükmedilen ceza ile yatacağı ceza birbirinden farklıdır. Buna vatandaşlarımız "yatar" derler. Yani infaz hukukunda şahsın cezasını cezaevinde iyi halli olarak geçirmesi halinde, bir kısmını dışarda geçirmesine izin verilir. Koşullu salıverme dediğimiz bu husus 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107 maddesinde düzenlenir. Burada tüm cezalar için iyi hal süreleri belirtilmiş olup, süreli hapis cezalarında genel olarak süre cezanın 2/3 ü oranındadır.
İnfaz da hükümlü için hürriyeti genişleten bir diğer düzenleme ise 2012 yılında yapılmıştır. Yasaya 105/A maddesi olarak 2012 yılında eklenen düzenleme ile koşullu salıverme tarihine kadar olan 1 yıllık süre için denetimli serbestlik uygulanmasına infaz hakimliği tarafından karar verilebilecektir. Ancak bunun için açık cezaevinde 6 ay kalmış olma şartı getirilmiştir.
Açık cezaevine geçiş ise kanunda ve ayrıca özel yönetmelik ile düzenlenmiştir. Yönetmeliğe göre kasıtlı suçlardan 3 yıl ve daha az, taksirlilerde ise 5 ayıl ve daha az alanlar doğrudan, diğerlerinde toplam cezanın 1/10 unun(eskiden 1/5 idi) infaz edilenler ile şartlı tahliyesine 7 yıl kalanlar(eskiden 6 yıl idi) açık cezaevine ayrılır.
Yasanın geçici 4.maddesi ile denetimli serbestlik uygulamasında açık cezaevinde 6 ay kalmış olma şartının ise 31.12.2015 tarihine kadar uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.
Buraya kadar açıklananların pratikteki anlamı: 18 ay ceza alan bir hükümlü cezası 3 yılın altında kaldığı için doğrudan açık cezaevine yerleşecektir, 2/3 koşullu salıverme uygulaması ile infazı 12 ay olacaktır, şartlı tahliyesine 1 yıl kalmış olan bu hükümlü denetimli serbestlik uygulamasının da 1 yıl olması nedeni ile işlemleri tamamlandıktan sonra(infaz hakimliği kararı çıktıktan sonra bir kaç gün içinde) tahliye olacaktır.
Medyada denetimli serbestlik ve infaz düzenlemesi ile ilgili bazen af olarak yansıtılan haberler ise Meclis Genel Kurulunda kabul edilen torba yasa içerisinde ki, denetimli serbestlikten faydalanma hakkının süresini 2020 yılına uzatan kanundur. Denetimin şartlarında ise hiçbir şekilde değişlik yoktur.
Dolayısı ile açık bir af veya denetim süresinin arttırılması yolu ile de olsa örtülü bir af en azından şuan için söz konusu değildir.
Av.Uğur ŞİMŞEK / AKİSHABER ÖZEL