CHP önseçim adımını büyütüyor. Denizli Milletvekili Kazım Arslan tarafından TBMM’ye sunulan kanun teklifi, Siyasi Partiler Yasası’nda kapsamlı değişiklik öngörerek mahalle üyeliğinden Meclis’e kadar tüm siyasi partilerin üyelerinin parti içi karar alma süreçlerinde aktif katılımını ve oy verme hakkını önseçimle güvenceye kavuşturuyor.
Arslan’ın teklifiyle, tüm siyasi partilerde milletvekilliği adaylığı “aktif üye”lerin önseçimine bağlanıyor. Siyasi parti üyeliği “üyelik” ve “aktif üyelik” olarak ikiye ayrılıyor. Aidatını düzenli ödeyen, parti toplantılarına düzenli katılan aktif üyelere İlçe Başkanlarını ve İlçe Yönetim Kurulları dahil olmak üzere milletvekili adaylarını da önseçimle sandıkta belirleme hakkı tanınıyor.
Teklifte, tüm siyasi partilere önseçim yapma zorunluluğu getiriliyor, partilerin milletvekili genel seçiminde gösterecekleri adayların en az % 70’ini önseçimle belirlemesi kural altına alınıyor.
TÜM PARTİLERE ÖNSEÇİM ŞARTI
CHP Denizli Milletvekili Kazım Arslan, Siyasi Partiler Yasası’nın 20. ve 37. maddelerinde değişiklik öngören kanun teklifiyle, tüm siyasi partilere milletvekili adaylarını belirlemek için önseçim yapma zorunluluğu getiriyor. Teklifte, Milletvekilliği genel ve ara seçimlerinde, milletvekili adaylarının en az % 70' ini partiye kayıtlı üyelerin katılımıyla, hakim huzurunda yapılacak önseçimle belirlenmesi öngörülüyor. Siyasi parti genel merkezlerinin %5’lik kontenjan hakkı da bu %70’lik oranın dışında tutularak, isteyen siyasi partiye adayların %95’ine kadarını önseçimle belirleme olanağı getiriliyor.
ERKEN SEÇİM OLURSA ÖNSEÇİM YAPILMAYABİLECEK
Kanun teklifinde, ara seçim takviminin önseçim yapılma sürecini zorlaştırdığı durumlarda, siyasi partilerin tüzüklerinde belirtilmek kaydıyla, Parti Meclisi kararıyla ara seçim döneminde önseçim yapılmayabileceği belirtiliyor. 6 ay içinde yenilenen seçimlerde de aynı usulle, Parti Meclisinin kararıyla, önseçim yapılmayabileceği belirtilerek, kanundaki boşluk kural altına alınıyor.
MAHALLE DELEGELİĞİ KALKACAK, İLÇE BAŞKANINI DA ÜYELER SEÇECEK
CHP Denizli Milletvekili Kazım Arslan’ın kapsamlı kanun teklifi, parti içi demokrasiyi tüm siyasi partilerde genişletmeyi öngörüyor. Denizli Milletvekili Arslan’ın 6 maddelik kanun teklifi, 12 Eylül’den bu yana kaldırılmayan mahalle delegeliği sistemini de değiştiriyor. Delege esasına göre İlçe Başkanı ve İlçe Yönetimlerini belirleyen mevcut kural yerine, siyasi partilere kayıtlı tüm “aktif üye”lerin ilçe başkanı ve ilçe yönetimini topluca İlçe Kongresinde seçme hakkı getiriliyor.
Mahalle delegeliği yazma sürecinin parti içinde tüm enerjiyi tükettiğini savunan Kazım Arslan, “delegelik sisteminin Siyasi Partiler Yasası’nda açıkça anılarak partilerin tüzüklerinin delegelik esasına göre ilçe kongrelerini toplamaya zorlanması, parti içi demokrasinin işletilmesini ve aynı mahallede oturanların arasındaki dayanışmayı bozmakta, birlik ve beraberliği zedelemekte, partililer arasında ikilik yaratmaktadır.” ifadesini kullandı.
Arslan’ın kanun teklifiyle, Siyasi Partiler Yasası’nın 20. Maddesinde “delege”lerin seçim usul ve esaslarını düzenleyen 2, 3, 4, 5 ve 6. fıkraları kaldırılıyor.
DELEGE DEĞİL AKTİF ÜYE ÖNE ÇIKSIN, DEMOKRASİ KAZANSIN
Arslan, kanun teklifinin gerekçesini şu sözlerle savundu: “Tüm siyasi partilerde ‘delege’ esasına göre değil, ilçeye kayıtlı tüm aktif üyelerin doğrudan katılımıyla oluşacak bir ilçe kongresi, ilçe üyelerinin partiye aidiyetini ve karar alma süreçlerine katılımını pekiştirebilecektir. İlçeye kayıtlı tüm üyelerin seçeceği ilçe başkanı ile ilçe yönetim kurulu üyelerinin hesapverme sorumluluğu bu yolla artabilecektir. Bu teklifimiz yasalaşırsa, birçok partide sorunlu işleyişine tanık olunan mahalle ve köy bazındaki delege belirlemelerde izlenen yol ve yöntemlere de son verilecektir.”
Arslan’a göre “İlçe Kongresi”nin delege bazında değil, ilçeye kayıtlı tüm partiye kayıtlı aktif üyelerin katılımıyla yapılması “doğrudan katılım” yolunu açacak. Kanun teklifinin devamında, ilçe kongresindeki oy verme hakkının sadece “aktif üyeler”le değil, tüm parti üyelerini kapsayacak şekilde olmasına ise Parti Meclisince karar verilebilecek.
“AKTİF ÜYE” DEMOKRASİNİN GÜVENCESİ OLUYOR
CHP Milletvekili Arslan’ın kanun teklifinde parti üyeliği “üye” ve “aktif” üye olarak ikiye ayrılıyor. Buna göre; “üye”, partiye kaydını yaptırmış fakat aktif çalışmaya katılmayan, üyelik aidatlarını ödemeyen, sade bir üyelik sayılıyor. “Aktif üye” ise partideki her türlü etkinliğe katılan, aidatlarını ödeyen, parti içi seçme ve seçilme hakkına sahip olan üye olarak tanımlanıyor. “Üye”, “aktif üye” olmak istediğinde, geçmiş aidatlarının tamamını seçimlerden 60 gün önce ödemesi halinde “aktif üye” konumuna getiriliyor, parti içi seçme ve seçilme hakkını da bu yolla kazanabiliyor.
İLÇE YÖNETİMLERİ KATILIMCI DEMOKRASİYLE SEÇİLİYOR
Kanun teklifindeki “aktif üyelik” düzenlemesiyle aktif üyelere seçme ve seçilme hakkı tanınırken, aidat tahsil etme sorunu yaşayan ilçe yönetimlerinde de demokratik katılımın önü yeni bir düzenlemeyle açılıyor. Buna göre, siyasi parti tüzüklerinde gerekli değişiklikler yapılarak, aidatını ödemeyenlerin sayısının, ilçeye kayıtlı toplam üye sayısının % 50’sinin altında olması halinde, Parti Meclisinin kararıyla, ilçeye kayıtlı üyelerin tamamının katılımıyla önseçimin ve ilçe kongrelerinin yapılabilmesine olanak sağlanıyor.