Burdur'un Bucak İlçesi'nde üzerinde Hz. Meryem ve Kudüs'e giden atlı kahinlerin resimlerinin de bulunduğu Bizans dönemine ait 6 kapılı kaya kilise gün ışığına çıkarıldı.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi, Kremna Antik Kenti ve Çevresi Yüzey Araştırmaları Başkanı Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Metin ve ekibi tarafından Bucak'a bağlı Avdancık Köyü'ndeki dağlık alanda yürütülen çalışma sonucu 6 kapılı kaya kilise bulundu. Kilisede gazetecilere açıklama yapan Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Metin, bir süre önce bölgede konuştuğu köylülerin dağlık alanda kabartmalar bulunduğunu söylemesi üzerine yaptıkları incelemede 11 ve 12'nci yüzyılda kullanılmış, Bizans dönemine ait bir kiliseyle karşılaştıklarını anlattı.
'DAHA ÖNCE TESPİT EDİLEMEMİŞTİ'
Kilisenin Kremna ve Çevresi Yüzey Araştırmaları sonucunda tespit edildiğini vurgulayan Yrd.Doç.Dr. Metin, "Bölgede daha önce araştırmalar yapılmakla birlikte burası tespit edilememişti. Kilise 11 ve 12'nci yüzyıla ait bilgiler vermekte. Pisidya Bölgesi'nde Bizans yerleşimi ile ilgili bu döneme ait elimizde çok fazla bilgi yoktu. Kilisenin tabanında dağınık halde siyah tesseralar (mozaik işi) ve sıva izleri bulunuyor. Kuzeybatı köşesinde ise bir mezar yer alıyor. Kuzeyindeki küçük mağaranın önü taş duvarla örülmüş. Üzeri freskolarla (duvar resmi) kaplanan kilisenin esas önemli noktası ise büyük bölümü tahrip edilmiş Hıristiyanlıkla ilgili ikonaların (doğu kiliselerince kutsal sayılan kişi ve olayların; duvar, mozaik veya ahşap üzerine yapılmış temsili resimleri) bulunmasıdır. Kilisenin kapıları ise yıkılmış" diye konuştu.
'HZ. MERYEM VE ATLI KAHİNLER RESMEDİLMİŞ'
Bulunan ikonaların Komnenos Hanedanlığı dönemini yansıttığını ve estetik bir anlayışın söz konusu olduğunu belirten Yrd.Doç.Dr. Metin, kilise freskolarında Hz. Meryem ile Kudüs'e giden atlı kahinlerin resmedildiğini anlattı. Freskoların üzerinde keçi figürlerinin de yer aldığını kaydeden Yrd.Doç.Dr. Metin, 11 ve 12'nci yüzyılda Türkmenler tarafından yapılmış olduğu tahmin edilen figürleri ise daha sonra detaylı şekilde araştıracaklarını söyledi.
'PROFESYONEL ARAŞTIRMACILARA DA TEMEL BİR KAYNAK OLACAK'
2015 Kremna Antik Kenti ve Çevresi Yüzey Araştırması kapsamında gerçekleştirilen üçüncü sezon araştırmasının en önemli tespitlerinden birini oluşturan kilisenin, bölgesel bir ibadethane veya ayin yeri olabileceğine dikkati çeken Yrd.Doç.Dr. Metin, şöyle dedi:
"Kilise, Bizans kültürü ve sosyal yaşamı hakkında bilgiler sunan birincil bir kaynak niteliğine sahip. Bir başka önemli özelliği ise geç Bizans dönemi ikonalarının gelişme gösterdiği Komnenos Hanedanlığı dönemine ait ikonalar ile sanatsal olarak birebir ortak özelliklere ve gerçekçi tasvir estetiğine sahip olmasıdır. Bu keşif başta Bizans tarihi ve dini olmak üzere, Pisidya'nın Bizans gizemini önemli bir ölçüde aydınlatacağı gibi bölgede disiplinler arası çalışmalar yürüten profesyonel araştırmacılara da temel bir kaynak olacaktır."
'KİLİSEDE 3 ANA SAHNE BULUNDU'
Bulunan kilise ve çevresinde Hz. İsa ve yaşamına ait ikonalar görüldüğünü söyleyen MAKÜ Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Rehberlik Bölümü öğretim görevlisi Kremna ve Çevresi Yüzey Araştırmaları Bilim Heyet Üyesi Salih Soslu da kilisede 3 ana sahne bulunduğunu, bunlardan ilkinin Hz. Meryem'e müjde, ikincisinin doğulu atlı kahinlerin Kudüs'e gelerek Beytüllahim Yıldızı'nı takip edip Hz. İsa'nın doğumunu öğrenme sahnesi, üçüncüsünün ise 'eleura' denilen Hz. Meryem'in mandorla içinde şefkatli sahnesinin olduğunu söyledi.
'BUCAK'IN TURİZM POTANSİYELİNİ ARTIRACAK'
Freskolar incelendiğinde tasvir edilen insan, melek ve at gibi figürlerin ağırlıklı olarak uzatıldığını, yüzlerin ise genellikle narin ve gerçekçi yapıldığını kaydeden Salih Soslu, "Bir figürün giydiği elbisenin kat kat helozonik (sarmal) kıvrımlar halinde uçuşur gibi işlenmesi ve arka planda kale sur duvarı gibi mimari formların kullanılması, freskolarda ayrıntıya yer verildiğinin önemli bir kanıtı.
Elbise şekillerinin uçuşur gibi resmedilmesi ümitsizliğin yerini umuda, yani kurtuluşa bıraktığının bir başka anlatım ifadesidir. Bu bağlamda Bizans kaya kilisesi, Bucak İlçesi'nin turizm potansiyelini artıracağı gibi inanç turizmi için önemli bir kaynak oluşturuyor. Kilise dinler tarihi açısından da bölgeye renklilik kazandıracaktır" diye konuştu.
DHA