S.S.Serinhisar Seyfullah Hacı Müftüoğlu Leblebi İmalatçıları Küçük Sanayi Sitesi'ne yeni Başkan seçilen Ersancak Leblebi ve kuruyemiş imalatçısı Cemal Kobaş'la Leblebiyi, Tarihçesini, Faydalarını ve Nasıl yapıldığını konuştuk.
Leblebinin Tarihçesi
İlk defa Şeyh Murat Gazi tarafından 1370-1390 yıllarında bulunmuştur. Nohutun ısıtılıp bekletilmesini keşfetmiştir. Evliya Çelebi, 17. yüzyıl leblebinin İstanbul'da yaygın şekilde tüketildiğini ve bu işle uğraşan 100 dükkan ve 400 çalışanın olduğunu belirtmektedir.
Yüksek Lif ve Protein Kaynağı
Özellikle tuzsuz leblebi, önemli miktarlarda protein içermektedir. Yani, 50 gram leblebide yaklaşık olarak 7 ile 15 gram arasında protein bulunmaktadır. Bundan dolayı, sağlıklı bir şekilde oldukça hafif bir lezzete sahip olan leblebi tüketerek, protein ihtiyacınızın bir kısmını sağlayabilirsiniz.
Leblebi, yetişkin bir insanın günlük alması gereken lif miktarının yaklaşık olarak % 22’sini karşılamaktadır. Lif ise, bağırsak faaliyetlerini düzenleyen en önemli besin bileşenidir. Leblebi de lif içeriği sayesinde, kabızlığı önler ve şişkinliği giderir. Leblebi lif içeriği sayesinde kalp sağlığını da korur.
Nohutun Leblebiye Dönüşmesi
Leblebi nohudun günlerce uğraşı sonucu terbiyesi ile, özel fırınlarda kavrulmasıyla elde ediliyor. Nohut 3 ayrı günde 3 kez tavlama yani ısıtılma işlemine tabi tutuluyor. Üçüncü tavlamadan sonra bir alana serilerek dinlenmeye bırakılıyor. Bu yaklaşık 15 günlük bir süreyi kapsıyor. Leblebi yapılacağı günün akşamı ıslatılarak kabarması sağlanıyor. Ertesi gün leblebi yapılacağı tavada önce ısıtılıyor sonra ’’mafrak’’ denilen aletle hafifçe bastırılarak kabuklarının çıkarılması sağlanıyor.
Bu işlem sırasında nohutların bir kısmı ikiye bölünür. Bu ikiye ayrılanlar elekle bütünlerden ayrılır. Bölünenlere ’’kırık leblebi’’ de deniyor. Bunlardan daha çok leblebi unu yapmak için yararlanılır. Bütün olan leblebiler değişik şekillerde satışa sunuluyor. Bir kez daha kavrulma işlemine tabi tutulmaları sonrasında sarı üstüne siyah benekli görünüm kazanır. Buna ’’çifte kavrulmuş leblebi’’ olarak adlandırılıyor. Leblebinin acılı, tuzlu veya karanfilli çeşitlere dönüşmesi, bu son kavurma aşamasında gerçekleşiyor. "Leblebi şekeri" ise kısa bir son kavurmadan sonra elde ediliyor.
Leblebi Nasıl Yapılır?
Leblebi nohutun kavrulmuş halidir. Leblebinin ham maddesi olan nohut özenle işlenir ve kurutulmasıyla leblebi elde edilir. Leblebi yapımı için, nohutlar seçilir ve elenerek ayrılırlar. Ayrılan nohutlar odun ateşi fırınlarında kavrulur ve çuvallara doldurularak 3 gün bekletilir. 3. günün sonunda dinlendirilmiş nohutlar tekrar fırınlanır ve 20 güne kadar bir yere serilerek iyice kurutulur. 20.günün sonunda nohutlar nemlendirilir, çuvallanır ve bir gün bu şekilde saklanır. Son olarak 3. kez kavurma işlemi uygulanan nohutlar kabuklarından ayrılır. Kabukları ayrılan leblebiler isteğe göre tuzlu, şekerli, karanfilli veya acılı şekilde aromalar katılarak çuvallanır ve satışa sunulur.
Leblebinin Faydaları Nelerdir?
Saç ve Cilt Açısından Faydası: Leblebi tüketimi, içerdiği mineraller açısından saç ve cilt için fayda sağlar. Kepek sorununa iyi gelmesi ile bilinen leblebi, aynı zamanda ciltteki akne izlerinin giderilmesi ve cildin yenilenmesi için etki göstermektedir. Leblebiyi ezerek cilde sürmek de bu etkileri sağlar.
Diyet Yapanlar İçin Faydası: Leblebi, uzun süre tok tutma özelliği açısından çok fayda sağlar. Diyet yapanların açlık hissini bastırması için bol miktarda leblebi tüketmeleri önerilir. Ayrıca kalori açısından da risk taşımaz. Ayrıca öğün aralarında da tüketilmesi önerilen leblebi, lezzeti ile diyet yapanlar açısından iyi bir etki sağlayacaktır. İçecekler ile birlikte tüketimi oldukça sevilir.
Kolesterol İçin Faydası: Leblebi tüketimi kolesterolün dengede tutulması açısından çok fayda sağlar. Aynı zamanda kalp krizi ve felç gibi risklerin de azalması için etki eder. Kalp sağlığını koruma özelliği bakımından yetişkinlere uzmanlar tarafından sıklıkla leblebi tüketimi önerilir.
Uyku Açısından Faydası: Leblebi bol miktarda serotonin ve triptofan içerdiği için, uykusuzluk problemine çok iyi gelir. Gece yatmadan önce bir miktar leblebi tüketimi, kaliteli bir uyku sağlar.
Bağışıklık Sistemi İçin Faydası: Yüksek miktarda demir içeren leblebi, bağışıklık sistemini güçlendirme vücut direncini arttırma açısından fayda sağlarken, demir eksikliği yaşayanlar için de bol miktarda tüketildiğinde etki göstermektedir.
Kadın Hastalıkları İçin Faydası: Menopoz ve bazı kadın hastalıklarına iyi gelmesi ile bilinen leblebinin, meme kanseri riskini azalttığı da söylenir.
Enerji Açısından Faydası: Kalsiyum ve magnezyum içerdiği için leblebi aynı zamanda enerji verici bir besin olarak da tüketilebilir. Spor öncesi ya da yoğun geçecek bir güne başlarken bir miktar leblebi iyi gelir.
Kanser İçin Faydası: Kanseri yenmek için bir ilaç olarak kullanılabileceği söylenemese de, kanser riskini azaltma konusunda içerdiği mineral ve liflerden dolayı etki ettiği söylenebilir.
Böbrek Taşı İçin Faydası: Böbrek taşı sorunu yaşayanlar, yeniden oluşmaması adına bol miktarda leblebi tüketebilir.