Cumhuriyet’in ilk yıllarında Atatürk’ün emri ile büyük Türk mimarı Mimar Koca Sinan’ın hatırasını ebedileştirecek anıt heykelleri dikilmişti. Ayrıca liselerde okutulan 4 ciltlik “Tarih” kitaplarının müfredatında da Mimar Sinan’a yer verilmiş, Türk gençliğinin onu tanıması amaçlanmıştı. 1931 ve 1941 yılları arası okutulan Tarih kitabının 3. cildinde aynen şu ifadeler yer almaktadır:

“Hemen yarım asır kadar (1520-1566) devam eden Kanunî Süleyman zamanı, Osmanlı Türklerinin kültür itibariyle de en olgun bir devridir. Osmanlı kültürü, mimarî, hukuk (fıkıh), ilahiyat (kelâm), tıp, matematik, nakkaşlık ve edebiyatın en yüksek temsilcilerini bu asırda yetiştirmiştir. Kayserili Mimar Sinan’ın yaptığı Süleymaniye ve Sultan Selim (Edirne) camileri, Osmanlı mimarisinin büyüklük, düzen ve görkem açısından şaheserleri sayılmaktadır. Zaten sultanlar adına yapılan camiler, Osmanlı tarihinin seyrini gösteren abideler gibidir; Bursa’nın I. Murat Camii’nden itibaren gittikçe büyüyen ve mimarî açıdan gittikçe mükemmelleşen camiler, imparatorluğun kuvvet ve genişliğinin ölçüsü sayılabilir. Süleymaniye ve Sultan Selim camileri bunlar arasında en üst noktayı gösterir; bundan itibaren Osmanlı mimarisi sadelik, sağlamlık, büyüklük ve görkem açısından düşmeye başlar. Fatih devrinde açılanlara ek olarak Süleymaniye Camii’nin etrafı da, o zamanki ilimlerin en yüksek derecelerini öğreten medreselerle çevrilmiştir. Burada İslam âleminin dinî, hukukî ve edebî ilimleriyle beraber matematik, hikmet (felsefe), heyet (kozmografya) ve tıp eğitimi verilirdi. Bu medreselerin toplamı bugünün hukuk, edebiyat, felsefe, fen ve tıp fakültelerini içeren bir üniversite demekti.” (Tarih III, Kaynak Yayınları, s. 57-58)

Bugün de 10. Sınıf lise tarih müfredatında benzer ifadelerle Mimar Sinan’a yer verilmektedir. Peki, bugünün Türk gençliğine bu büyük Türk mimarı daha detaylı nasıl öğretilebilir?

Aslında bu sorunun yanıtını eseri ortaya koyarak Kerkük doğumlu çok kıymetli büyüğümüz Türk akademisyen, yüksek mimar ve yazar Prof. Dr. Suphi Saatçi bizlere göstermiştir. Türk milli mefkûresinin nesilden nesile aktarımında büyük pay sahibi Ötüken Yayınları’nın gençlik serisinden çıkan “Mimar Sinan”, 4. baskısıyla bu konuda biz tarih eğitimcilerine büyük kolaylık sağlayacaktır. İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler ve Ortaöğretim 10. Sınıf Tarih derslerinin konu içeriğinde Osmanlı Tarihi mevcut olup, Mimar Sinan’ı anlama ve kavratmada ek kitap olarak bu kitabın okutulabileceği kanaatindeyim. Okutulması da iyi olur çünkü hocanın da ön sözünde belirttiği gibi bu kitap yeni yetişen gençlerimiz için hazırlanmıştır.

Kitabın içerisinde sanat eseri diyebileceğimiz çokça resimler mevcuttur. Büyük Türk mimarı Mimar Koca Sinan’ın 17 eserinin muhteşem çizimi Y. Metin Keskin’in eserleridir. Bu resimler kitaba zenginlik katmış, okuyucuyu kitaba çekmiştir.

Suphi hoca ayrıca kitabın sonuna sözlük de eklemiştir. Dini, Mimari, tarihi kavram ve bazı tarihi şahsiyetlerle ve konularla alakalı 34 madde bilgi verilmiştir. Öğrenci, ana metni okurken bilemediği bir kavramı anında kitabın arkasını açıp bilgi sahibi olabilir. (s.45-52)

İlaveten kitapta Mimar Koca Sinan’ın herkesin anlayabileceği bir dilde yazılmış biyografisi vardır. Yavuz Selim döneminde, 1512-1513 yıllarında Kayseri’nin Ağırnas

Köyü’nden devşirilen Sinan, 1939’da 40 yaşına geldiğinde Kanuni Sultan Süleyman’ın Hassa Başmimarı olmuştur. 1548’de Şehzade Camii’ni, 1557’de Süleymaniye Külliyesi’ni bitirmiş, bununla da kalmamış İstanbul’un su sıkıntısını çözecek Mağlova, Uzun Kemer gibi su kemerleri de inşa etmiştir. 1568’de Büyükçekmece Köprüsünü, 1575’te de Selimiye Camii’ni tamamlayan Mimar Sinan’ın 1583’te Hacca gittiğini de öğreniyoruz. 1588’de vefat eden, vefat ettiği güne kadar çalışan, medeniyetimize 400’ün üstünde eser veren Mimar Sinan, Türk Mimarlık Tarihinin hiç kuşku yok ki zirvesidir.

Prof. Dr. Suphi Saatçi hocanın 52 sayfalık bu kitabını ayrıca Mimar Koca Sinan hakkında ilk kez araştırma ve okuma yapacak yetişkinlere de bir başlangıç kitabı olarak tavsiye ediyorum.