Denizli Sanayi Odası’nca her yıl yapılan ve kapsamı çok daha geniş olan Genel Görünüm Anketi ise Şubat ayı içinde 288 üyeyle yapıldı. 2 anket arasında geçen 50 günlük süreçte, sanayicilerin beklentilerinde ciddi dönüşümler gözlendi.

İhracatının çoğunluğunu Avrupa’ya yapan bir sanayi kenti olan Denizli’de salgının etkileri oldukça fazla hissediliyor. 4 gün önce gerçekleştirilen anket kapsamında çalışma durumu etkilenmeyen işletmelerin oranı %18 olarak sonuçlara yansıdı. Geri kalan sanayicilerin bir kısmı ya çalışmaya ara vermiş ya üretim kapasitesini düşürmüş ya da çalışmaya ara vermeyi düşünüyor. Kısa çalışma ödeneğine başvuranlar ve başvurmayı düşünenlerin oranı ise %78.

Şubat ayında gerçekleştirilen Genel Görünüm Anketinde 2019 yılında yeni siparişlerin çoğunlukla arttığına dair bir sonuç elde edilmişti. Yine aynı anketin sonuçlarına göre sanayicilerin üçte ikisi 2020’de yeni siparişlerinin artmasını bekliyordu. Yeni siparişlerin azalacağını düşünenler sadece %8,84 seviyesinde idi. Ancak Covid-19 salgını tüm beklentileri boşa çıkardı. Covid-19 anketine katılan 306 sanayiciden sadece 1’i salgın sonrası yeni siparişlerinin arttığını belirtirken %95’i (292 firma) yeni siparişlerinin azaldığını beyan etti.

Covid-19 salgınının Denizlili sanayicinin hali hazırdaki siparişleri üzerindeki etkisi de ağır oldu. Sanayicilerin sadece %9,03’ü salgının mevcut siparişlerinde bir değişikliğe sebep olmadığını belirtiyor. Kalan %91’lik bölüm siparişlerinin iptali ve/veya ertelenmesi ile karşı karşıya kalırken, bunların içindeki %27,76’lık bölüm direkt siparişlerinin iptal edildiğine işaret ediyor.

Salgının ortaya çıkmasından sonra en çok dile getirilen problemlerden biri lojistik oldu. Sanayiciler üretime devam etmek için hem girdi hem de satış tarafında lojistiğin önemine dikkat çekmişti. DSO tarafından hazırlanan Covid-19 anketinde de lojistik konusu birkaç farklı boyutuyla irdelendi. Ankete katılan 306 firmadan 191’i girdi lojistiğinde problem yaşadığını belirtirken 107’si girdi lojistiğinde herhangi bir problem yaşamadığını belirtti. Yaşanan problemlerde gecikmeler ve maliyet artışları en çok vurgulanan problemler oldu. Lojistiğin satış tarafından problem yaşayıp yaşamadıklarına ilişkin soruda ise şirketlerin %67’si satış lojistiğinde problem yaşadığını belirtti. 

Salgının Türkiye’de görülmeye başlamasından bu yana iş insanlarının en büyük korkusu finansman konusunda problem yaşamak. DSO tarafından gerçekleştirilen Covid-19 anketi, Hükümet tarafından ekonomik desteklerin açıklanmasından sonra gerçekleştirildi ve ankete cevap verenler arasında finansmanda problem yaşadığını belirten üyelerin oranı %92. Covid salgınınn etkileri görülmeye başlamadan önce gerçekleştirilen Genel Görünüm Anketi sonuçlarına göre sanayicilerin üçte ikisi herhangi bir finansman sorunu yaşamadığını belirtiyordu. Finansman sorunu yaşayanların oranı %33,48 idi. Ancak Türkiye’de ilk vakanın görülmesiyle beraber sanayide çarklar durmaya başlayıp, siparişlerde yaşanan olumsuz gelişmeler, finansman problemlerini de yanında getirdi. Covid-19 salgınının ekonomimize etkisini iyiden iyiye hissettiğimiz bugünlerde sanayicilerimizin %92,38’i finansman sorunu yaşadığını dile getiriyor. Finansmanda yaşanan problemlerin başında tahsilat problemleri gelirken alınan tüm tedbirlere rağmen kredi imkanlarının daralması ve finansman maliyetlerinin artması 2. ve 3. sırada geliyor.