UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)

Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Birleşmiş Milletlerin 79. Genel Kurulunda   Doğu Türkistan’ı Uygur Türkleri  söylemi ile  gündeme taşıması  ve Uygur Türklerinin  hak ve özgürlüklerinin korunması ve öz ana yurtlarına temel insanı haklarına sahip olarak huzur içinde yaşayabilmeleri için Çin yönetimi ile diyalog içinde oldukları yolundaki tarihi  açıklamaları   diasporada yaşayan Doğu Türkistanlı Aydınlar  tarafından olumlu  ve memnuniyetle  karşılanmıştır.  Doğu Türkistanlı aydınlar Cumhurbaşkanı Sayın  Erdoğan’ın konuşmasında doğrudan Çin’den  söz etmemesi ve Doğu Türkistan’da  işlediği  insan hakları ihlalleri konusunu gündeme getirmemesine  rağmen BM Genel Kurulu’nda Uygur Türklerinden ve onların temel insanı hakları konusunda  yaptığı vurgunun önemli  ve değerli olduğunu belittiler. Bununla birlikte  Çin ile ilişkilerde ve işgalindeki Doğu Türkistan’da işlediği   insanlık dışı  uygulamalarına karşı   belirlenecek  yol, yöntem ve politikaların tesbitinde   Uygur  bilim insanları, akademisyenler ve Aydınların  tecrübe ve  fikirlerinden yararlanılması gerektiği  hususunda görüşlerini  ifade ettiler.

Washington merkezli Özgür Asya(rfa.org/Uyghur) radyosu Ankara Temsilcisi Erkin Tarım’ın  Cumhurbaşkanı Sayın Erdğan’ın   BM.genel Kurulunda yaptığı konuşmasındaki Uygur çıkışı hakkındaki sorularını cevaplandıran Uygur aydınlarını değerlendirmeleri  şöyle  ;

Erkin Alptekin :  Kıdemli Uygur Aktivist ve Dünya Uygur Kurultayı Eski Başkanı- Almanya

Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayip Erdoğan, son yıllarda dünyanın en büyük bir Kamusal ve etkili Kuruluşu olan BM.lerdeki konuşmalarında Uygur Türkleri ile ortak  değerler ve tarihi bağlara sahip olduklarını dillendirmesi ve onların temel insanı haklarından  söz etmesi  biz Doğu Türkistan Türklerini mutlu etmektedir. Ayrıca, Türkiye’nin  Uygur meselesini en üst seviyede gündeme getirmesi Doğu Türkistan meselesinin uluslararası topluma ve  dünyaya tanınması için büyük katkılar sağlayacaktır.

Prof.Dr.Abdurreşit Celil Karluk Ankara HBV.Ü. Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi

Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın BM 79.genel Kurulunda yaptığı konuşmasında Uygur Türkleri ile Türkiye Türklerinin aynı  inanç ve kültürel değerlere ve ortak tarihe sahip olduklarını dile getirmesi ve onların insanı haklarından söz etmesi elbette ki  çok önemli ve değerlidir. Ayrıca, konuşmasında Çin’in toprak bütünlüğü, egemenliği vurgusu ile Uygurların durumunu dile getirmiş olması, bölgede yaşanan soykırım konusunda iyi derecede bilgi sahibi olduğunu ve bu durumdan üzüntü ve istirap duyduğunu göstermektedir. Ülkemiz yetkililerinin Çin ile Uygurların durumu üzerine görüşmeleri nasıl ve ne şekilde yürüttükleri, neleri dile getirdikleri, Türk tarafındaki heyettekilerin  Uygur sorunu konusuna ne derece  bilgi sahibi olduğu hakkında bir bilgimiz yoktur.   Yıllarca Çin’de öğrenim gören, Çin’de  Üniversitelerde öğretim üyesi olarak ve  araştırma kuruluşlarında çalışan Çin ve Uygur Türkleri sorunu hakkında  bilgi, fikir ve deneyim sahibi   T.C. Vatandaşı Uygur Türkleri ile   iletişimde  olup olunup olunmadığını  bilemiyoruz.  Devletimizin ilgili Kurumları en azından benim gibi bölgeden son 10 yıl içinde ayrılmış, Çin’i ve  Doğu Türkistan bölgesini  iyi  bilen ve en önemlisi  bu sorun hakkında    deneyimli, fikir ve görüş sahibi Uygur Türkü Akademisyen ve Aydınların   Çin politikalarının belirlenmesinde  görüşlerinden yararlanması gerektiğini düşünüyorum.

Hamit Göktürk  Doğu Türkistan Vakfı eski Başkanı Araştırmacı-Yazar Uyhurnet.org Sitesi Yönetmeni 

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan  bugüne kadar katıldığı BM.Genel Kurulunda yaptığı konuşmalarında  Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’da yaşayan  Uygur Türkleri ile tarihi ve kültürel bağları  olduğunu onlarla aynı dini ve kültürel değerleri paylaştıklarını ve en önemlisi onların temel insanı haklarından  söz etmesi elbette ki çok önemlidir. İnsanlığın tarihteki en büyük ve etkili bir ortak platformu olan BM.Genel Kurulunda gündeme getirilmesi  çok değerlidir. Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan  BM.lerde üst üste son 4 yılda  yaptığı konuşmasında  ” Uygur Türkleri-Onların Temel İnsani Hakları ” sözü ile Doğu Türkistan’ı çok diplomatik dil ve yolla gündeme getirmiştir. Sayın Cumhurbaşkanımız bu yılkı  79,dönemdeki konuşmasında Uygur Türkleri meselesini bir basamak daha yukarıya taşımıştır. Şöyle ki ; her yılki konuşmasından farklı olarak ” Uygur Türklerinin insani hakları konusunda Çin yönetimi ile görüşüyoruz ve  bu konuda Çin ile diyalog  halindeyiz. ” sözü  çok önemlidir. Ayrıca, İşgalci Çin’in sözde Gazetecileri Doğu Türkistan’a götürerek hazırladıkları ÇKP Tiyatrosunu onlara seyrettirerek ve ağırlayarak onlara Türkiye’de  Çin yalanlarını söyletmeleri ve  sahte sosyal medya hesapları ile Çin’in insanlık suçları ile etnik soykırım uygulamalarını gizlemeye yönelik çalışmalarının hiç bir işe yaramadığı görülmektedir. Çin işgal rejimi Türkiye’deki insan hakları, demokrasi ve  fikir ve basın özgürlüğünü istismar ederek kurduğu 4 Tv.kanalı 3 radyo ve bir kaç adet de  CNGT ve CIR-Türk başta onlarca Haber Portalı, onlarca propaganda amaçlı sahte sosyal medya hesapları  ile Ülkemizde yürüttüğü ÇKP Propagandası iflas etmiş ve  bir işe yaramamıştır. Çin, bu konuda çok büyük bir hezimete uğramıştır. Ayrıca, Doğu Türkistan meselesi TBMM’de Sayın Milletvekillerimizce sürekli dillendirilmekte ve insan hakları ihlallerinin soykırım olarak tanınması için önerge dahi verilmiştir. Türk Milleti Çin’in bu yalanlarına asla inanmamış ve itibar etmemiştir. Sayın Cumhurbaşkanımızın son  4 yıldır, BM.Genel Kurulundaki konuşmasında Uygur Türkleri meselesini gündeme getirmesinde Türk Milletinin, Türk siyasetinin ve kamu oyunun duyarlığının çok  önemli etkisinin olduğunu düşünüyorum. Aziz Türk Milleti 21.ytzyılda Doğu Türkistan davasına sahip çıkmış ve milli bir dava olarak benimsemiştir.

Ayrıca, yukarıda  bu konudaki görüşlerini ifade eden  Doğu Türkistanlı Bilimi adamı Prof.Dr.A.Celil Karluk’un sözlerinin önemli olduğunu düşünüyorum. Uygur Türklerinde  ata sözü haline gelen bir deyim vardır : ” Uygurlar Hitayların(Çinlilerin) Aile Hekimidir” Çünkü Uygurlar kendilerine Çin’in uyguladığı her türlü sinsi aldatma,kandırma ve yalancılıklar saçan baskı ve zulümlerini  çok iyi bilmekte ve bunlara karşı  nasıl ve neler yapılabileceği konusunda uzmanlaşmıştır. Uygur  bilim adamları ve aydınlarının görüş ve tecrübelerinden yararlanılması gerektiği düşünüyorum.