Aydın tarımının can damarlarından olan Büyük Menderes Nehri, çevresel ve endüstriyel atıklar nedeniyle kirlenirken EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, Menderes'i koruma çağrısında bulunarak "Her kurum ve her birey elinden gelen çabayı göstermek zorundadır" dedi.

Aydın'da tarım arazilerinin en büyük su kaynağı olan Büyük Menderes Nehri, kirliliği ve biriken çöpleri ile gündem olmaya devam ediyor. Geçtiği havzalara bereket getiren ve geçmiş uygarlıklarda mitolojik efsanelere konu olan Büyük Menderes Nehri, doğduğu Afyon'a bağlı Dinar ilçesi Suçıkan mevkiinden, denize döküldüğü yer olan Söke'deki Menderes Deltası'ndan Ege Denizi'ne kadar ulaşıyor.

Büyük Menderes Nehri'nde biriken çöplere ve kirliliğe dikkat çeken Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, kıyıya çekilerek atıl durumda olan yüzer bariyer sisteminin yeniden aktif hale getirilmesi çağrısında bulunarak, "Çöpleri toplayan yüzer bariyer sisteminin, Büyük Menderes Nehri'nin geçtiği tüm illerde ve ilçelerde takılması gerekir" dedi.

"Menderes'in çöplerine kim sahip çıkacak"

Öncelikle Söke Regülatörü'nde bulunan yüzer bariyer sisteminin biran önce tamir edilerek, işlevsel hale getirilmesi gerektiğini vurgulayan Sürücü; "Sulama mevsiminde regülatör kapaklarının kapalı olmasından dolayı, kapakların önünde biriken çöpler adacıklar oluşturmakta, kapaklar açılınca da çöplerin hepsi Ege Denizi'ne ve bir kısmı da Bafa Gölü'ne gitmekteydi. Alınan kararla, yüzer atıkların ve çöplerin denize gitmesinin önlenmesi için yüzer bariyer sistemi projesi hayata geçirildi. Bariyer önünde biriken çöpler kıyıya çekilerek, kepçelerle karaya alınmaya başlandı.Bir süre sonra bozulduğu gerekçesiyle, su yüzeyinde çöpleri tutan yüzer bariyer kıyıya alındı. Birkaç yıldır işlevini yapmadan atıl bir şekilde karada beklediği görülmektedir. İkinci bir bariyer sistemi de Aydın Regülatörü'nün önüne konuldu. Burada bulunan yüzer bariyer de şu anda karada beklemektedir. Yukarı havzadan gelen çöplerin hepsi doğal bir bariyer görevi gören, Sarıkemer'de bulunan tarihi Taşköprü'de birikmeye başladı. Özellikle büyük boyutlu ağaç kütüklerin köprüye baskı yaptığı ve yıkılma tehlikesi bulunduğu tespit edilerek, Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'ne bildirildi. Çöplerin büyük bir bölümü yoğun yağmurlarla birlikte yükselen Büyük Menderes'in sularıyla köprünün üzerinden aşarak, bir kısmı Bafa Gölü'ne, büyük bir bölümü de Sakızburnu Dalyan'ında bulunan nehrin üzerindeki şişme savakın üstünden aşarak Ege Denizi'ne ulaşmıştır. Çöplerin önemli bir bölümü Söke regülatöründe, Tarihi Taşköprü'de ve Menderesin kıvrımlı bölgelerinde halen birikmeye devam etmektedir. Öncelikle Söke Regülatöründe bulunan yüzer bariyer tesisinin biran önce tamir edilerek, işlevsel hale getirilmesi gerekmektedir" dedi.

"Tarihi taşköprü önüne de bariyer koyulmalı"

Bir zamanlar deve kervanlarının geçtiği, 1988 yılında da Kemal Sunal'ın başrolünü oynadığı İnatçı filminin birçok sahnesinin çekildiği tarihi Sarıkemer taşköprüsü önüne de yüzer bariyer sisteminin kurulması gerektiğini belirten Sürücü; "Yüzer bariyer sisteminin bir tanesi mutlaka tarihi Taşköprü'nün önüne takılmalıdır. Bu hem Taşköprü'nün hem de şişme savakın zarar görmesini engelleyecek, aynı zamanda çöplerin ve atıkların Bafa Gölü'ne ve Ege Denizi'ne gitmesini önleyecektir" şeklinde konuştu.

"Menderes'in geçtiği tüm il ve ilçelere bariyer koyulmalı"

Her açıdan önemi büyük olan Menderes Nehri'nin korunması için herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini ifade eden Sürücü; "Yüzer bariyer işlevsel hale gelse bile, sudan alınarak karaya konulan çöpler ne olacak? Bu da çok önemli bir sorun ve bu sorunun tek bir kurumla çözülmesi mümkün değildir. Tüm kurumlar elini taşın altına koymalı ve bir araya gelerek, bu sorunu birlikte ortadan kaldırmaları gerekmektedir. Çöpleri toplayan yüzer bariyer sisteminin, Büyük Menderes Nehri'nin geçtiği tüm illerde ve ilçelerde takılması gerekir. Yoksa yukarı havzadan gelen tüm çöpler Aydın ve Söke'de birikerek, Kuşadası ve Aydın katı atık depolama tesislerinin planlanandan daha erken dolmasına neden olacak ve yeni bir çöp alan yeri arayışı gündeme gelecektir. Havzanın tüm çöpleri Aydın ve Kuşadası'nda ayrı bir sorun oluşturacaktır. Ege Denizi'nde ve Bafa Gölü'nde biyolojik çeşitliliğe zarar veren, su kirliliğiyle birlikte nehir ekosistemini olumsuz etkileyen çöp sorununun 2024 yılında çözülmesini ve bitmesini umuyoruz" şeklinde konuştu.

IHA