Boşanma Nedir?

Boşanma, tarafların resmi evlendirme dairesinde yapacakları resmi bir törenle başlatmış oldukları evlilik birliğini, yetkili aile mahkemesinin kararıyla sona erdirmesi demektir. Boşanmanın gerçekleşmesi için, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen hukuki sebeplere dayanılması gerekmektedir.

Bunlar; zina, hayata kast, pek kötü davranış, onur kırıcı hareket, terk, haysiyetsiz yaşam sürme, akıl hastalığının bulunması ve evlilik birliğinin sarsılması (ek olarak anlaşmalı boşanma da söylenebilir) olarak sıralanabilir.

Bu sebeplerden birine dayanılarak aile mahkemesinde boşanma süreci başlatılır. Bu süreçte tarafların bir “boşanma avukatı” ile birlikte hareket etmeleri, sürecin sağlığı açısından son derece önemlidir.

Boşanma Yargılamasının Aşamaları Nelerdir?

Boşanma davaları, bazen uzun bir süreçte sona erebilirken; bazen ise tek celsede dahi sona erebilmektedir. Bunun ne kadar süreceği, genellikle tarafların anlaşıp anlaşmamalarına göre değişmektedir.

Örneğin, çekişmeli bir boşanma davasında, tarafların uymak zorunda oldukları pek çok hukuki aşama varken; anlaşmalı bir boşanma davasında bu aşamalar söz konusu olmaz.

Sözünü ettiğimiz aşamalar şunlardır: Dilekçelerin teatisi (tarafların karşılıklı dilekçe tebliğler), öninceleme duruşması, tahkikat duruşmaları, sözlü yargılama ve ‘karar’dır. Şimdi, sırasıyla bu aşamaları anlatalım.

A) Dilekçelerin Teati Edilmesi

Boşanma davası, davacının yetkili aile mahkemesine “boşanma dilekçesini vermesiyle başlayan bir süreçtir. Bu dilekçe, davalı tarafa tebliğ edilir; davalı isterse bu dilekçeye bir cevap dilekçesi yazar.

Yazmaması, davacı tarafından açılmış olan boşanma davasını “reddettiği” anlamına gelir; yani çekişmeli bir boşanma davası olacağı anlaşılır. Ancak bir dilekçe yazar ve bu dilekçede davacının boşanma talebini kabul ettiğini açıklarsa, “anlaşmalı boşanma” söz konusu olacak demektir. Davacı ve davalının toplamda ikişer dilekçe yazma hakları vardır.

B) Öninceleme Duruşması

Tarafların iddialarının, niyetlerinin dinlendiği, taleplerinin tespit edildiği duruşmadır. Bu, davanın mahkemedeki ilk duruşmasıdır; bu nedenle yargıç öncelikle tarafları “anlaşmaya, sulh” davet eder.

Eğer taraflar uzlaşmazsa, yargılamaya devam edilir. Önemle hatırlatalım ki, tarafların dilekçede davaya ilişkin her tür delili, öninceleme duruşması yapılana kadar vermeleri gerekir. Öninceleme duruşması başladıktan sonra, karşı taraf kabul etmeden delil sunumu yapılamaz.

C) Tahkikat Duruşmaları

Bu aşama, en önemli aşamadır. Zira burada tarafların/avukatların dilekçelerinde sunmuş oldukları kanıtların değerlendirmesi yapılır; taraflar/ ankara avukatları ve tanıklar dinlenir, gerekli bilirkişi raporları yazdırılır.

Örneğin, çocuğun velayetinin kime verileceğine ilişkin kararın verilmesi adına bir pedagogdan rapor istenmesi ya da mal paylaşımı sırasında adaletin tesisi açısından ziynet eşyalarının gerçek değerlerinin tespit edilmesi gibi uzmanlık gerektiren alanlarda gerekli raporların yazımı bu aşamada gerçekleşir.

D) Sözlü Yargılama Duruşması Aşaması

Bu aşama, artık sona gelindiğinin belirtisi olan duruşmadan ibarettir. Mahkemenin her tür delili, tanığı, beyanı ve bulguyu değerlendirdikten sonra; tarafları “son sözlerini söylemek” adına çağırdığı duruşmadır. Burada, taraflara/ ankara avukat olarak son sözleri sorulur, kararlı olup olmadıkları tespit edilir. Ardından, taraflar hala boşanmak istiyorlarsa, mahkeme vermiş olduğu kadarın özetini okur. Bu özette sadece, “davanın kabulüne…” ya da “davanın reddine…” gibi ifadeler yer alır.

E) Karar

Bu aşama, aslında özeti okunmuş olan hükmün gerekçelerinin ve hukuki ayrıntılarının ilan edildiği aşamadır. Zaten verilmiş olan hüküm, sözlü duruşma aşamasından yaklaşık bir ay gibi bir süre sonra gerekçeli ve ayrıntılı olarak açıklanır. İstinaf ve temyiz gibi yollara, bu “karar” aşaması geçildikten sonra başvurulur.