Bolşeviklerin 1917’de yayınladıkları bildiride, milletlerin kendi kaderlerini kendilerinin çizeceklerini

ve bağımsız devletlerini kurabileceklerini belirtmeleri üzerine 1918’de Azerbaycan Mehmet Emin

Resulzade önderliğinde bağımsızlığını ilan etmiştir. Fakat bir süre sonra SSCB’nin bu

bağımsızlık ilanını

tanımayarak kuvvet kullanması sonucu Azerbaycan tekrar SSCB yönetimine girmiştir.

Azerbaycan özellikle Stalin döneminde baskıcı bir politika ile yönetildi

ve bu durum SSCB’nin dağılmasına kadar devam etti.

Gorbaçov’un iktidara gelmesiyle SSCB’de başlayan değişim sonucu Azerbaycan’da

da bağımsızlık hareketleri tekrar başladı. Ebulfeyz Elçibey’in

önderliğinde “Halk Cephesi” adıyla bir teşkilat kuruldu. SSCB’nin

dağılmasından sonra 1991’de yeniden bağımsızlığını ilan eden

Azerbaycan’ı ilk tanıyan ülke Türkiye oldu. 1992’de devlet başkanı olan

Ebulfez Elçibey döneminde Türkiye-Azerbaycan ilişkileri büyük gelişme

gösterdi.

1993’te cumhurbaşkanı olan Haydar Aliyev’in “Biz bir millet, iki

devletiz.” sözleri Türk-Azeri ilişkilerine egemen olmuştur. 2003 yılında

Haydar Aliyev’in yerine cumhurbaşkanı seçilen İlham Aliyev döneminde

de iyi ilişkiler devam etmektedir.

Bağımsız Azerbaycan’ın Hazar petrolleri üzerinde hak sahibi

olması Rusya ekonomisini olumsuz etkilemektedir.

Azerbaycan’ın petrol gelirleriyle güçlenmesi, topraklarında 30

milyona yakın Azeri Türk ünün yaşadığı Iran’ı tedirgin etmektedir.

Ayrıca Karabağ sorunu nedeniyle Ermenistan, Azerbaycan’ın gelişmesini istememektedir. Bu nedenle

Iran, Rusya ve

Ermenistan arasında dostluk, iş birliği ve saldırmazlık anlaşmaları

imzalanmıştır. Buna karşılık Azerbaycan Türkiye ve

Gürcistan ile iyi ilişkiler kurmuştur.

Zengin petrol ve doğal gaz yataklarına sahip olan

Azerbaycan’ı Rusya, ABD ve Batılı devletler bir nüfuz mücadele

alanı olarak görmektedir. Azerbaycan Türkiye’nin de aracılığıyla

ABD ve Batı ülkeleri ile ilişkilerini geliştirmeye çalışmaktadır.

ABD, Türkiye ve Batılı devletlerin desteği ile Bakü-Tiflis-Ceyhan

petrol boru hattı Iran, Rusya ve Ermenistan’ın bütün karşı

çıkmalarına rağmen hayata geçirilmiştir.

Petrol, doğal gaz ve demir satışı

Azerbaycan ekonomisi için önemli gelir

kaynağıdır. Ülkede enerji, maden ve

petrokimya sanayi gelişmiştir. Eğitim ve

kültürel faaliyetler diğer Orta Asya Türk

Cumhuriyetlerine göre daha ileri seviyededir.

Azerbaycan’da Mehmet Emin

Resulzade, Bahtiyar Vahapzade gibi bir

çok ünlü şair ve yazar yetişmiştir. Okuryazar

oranı % 98’dir. Çok sayıda Azeri

öğrenci, başta Türkiye olmak üzere Batılı

ülkelerde yüksek öğrenim görmektedir