Antibiyotiklere dirençli bakteriler, dünyada ve ülkemizde çok önemli bir sorun haline gelmiştir. Bu bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar uygun antibiyotik tedavisini zorlaştırmakta, hastaların hastanede kalma sürelerinin uzamasına, hastalığının ağırlaşmasına ve bazen ölümle sonuçlanan komplikasyonlara yol açmaktadır. Eğer bu sorun ciddiye alınmaz ve antibiyotik kullanım hızı aynı şekilde devam ederse, direnç nedeniyle antibiyotik öncesi çağa dönülecek ve basit bir enfeksiyon dahi tedavi açısından sorunlu olabilecektir.

Akılcı antibiyotik kullanımı, antibiyotiklere dirençli bakterilerin seçilmesini ve bakterilerin antibiyotiklere direnç geliştirmesini önleyebilir. Nitekim direnç oranlarını ulusal düzeydeki çalışmalarla düşüren ülkeler de vardır. Tüm dünyayı olduğu gibi bizleri de tehdit eden direnç gelişimine karşı tavır alabilmek için, hem halkın hem de sağlık personelinin farkındalığı ve işbirliği gereklidir. Avrupa çapında, mikroorganizmaların bu hızlı direnç gelişiminin engellenmesi ve gereksiz antibiyotik kullanımının önlenmesi için ortak bir girişim başlatılmış durumdadır. Avrupa Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrol Merkezi (ECDC), her yılın 18 Kasım tarihinde “Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü” etkinlikleri düzenlemektedir.

Antibiyotiklerin akılcı bir şekilde kullanımını sağlamak için ne zaman kullanmak gerektiğini ve nasıl kullanılacağını iyi bilmek gerekir. Antibiyotikler bakteriyel hastalıklarda işe yarar. Hastalığın bakteriyel olup olmadığına da hekim karar verir. Hekim, antibiyotik tedavisi verirken de kanıta dayalı tıp ilkelerine uygun hareket eder. Dolayısı ile antibiyotik kullanmadan önce mutlaka doktora danışılmalı ve yalnızca doktor tavsiye ettiğinde kullanılmalıdır. Bu durumda da doktorun verdiği doz, süre ve miktarda kullanılmalıdır. “Kendimi iyi hissettim” diye antibiyotiği erken kesmek de hatalıdır, az sayıda bakteri kalabilir ve direnç geliştirerek yeniden hastalanmaya sebep olabilir.

Artan antibiyotikler bir sonraki hastalığa iyi gelmeyebilir, çünkü başka bir bakteri ile hastalanmak mümkündür. Aynı nedenle başkasına iyi gelen ilaç, bu hastaya iyi gelmeyebilir.

Antibiyotik kullanımında en çok yapılan yanlışlardan biri de grip veya nezle iken antibiyotik kullanmaktır. Antibiyotikler sadece bakteriyel enfeksiyonlarda işe yarar, sanıldığı gibi virüslerin diğer insanlara yayılmasını engellemez, iyileşme sürecini kısaltmaz.

Buna karşılık antibiyotiklerin yanlış kullanımı bakterilerin antibiyotik tedavisine direnç kazanmalarına yol açar. Bu durumda da antibiyotik lazım olduğunda artık işe yaramaz, bizi tedavi etmez. Yine direnç gelişimi, grip sonrası zayıflayan bünyede olabilecek bakteriyel enfeksiyonların tedavisini güçleştirebilir. Ayrıca ishal gibi daha birçok yan etkilere yol açar.

Kaynak: Yeniçağ