5 ARALIK’TA TBMM GENEL KURULU’NU GÜLİZAR BİÇER KARACA YÖNETTİ

TBMM Başkanvekili ve CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, 5 Aralık Türk Kadınına Seçme ve Seçilme hakkının teslim edilişinin 89’uncu yıldönümünde Meclis Genel Kurulu’nda talep eden tüm kadın milletvekillerine söz verdi.

TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, Genel Kurul’un açılışında yaptığı konuşmada, 1935 yılında Meclis kürsüsünden ilk konuşmayı yapan Erzurum Milletvekili Nakiye Elgün’ün sevinç ve heyecanına dair konuşmasına atıfta bulunarak 89 yıl sonra aynı heyecanı paylaştığını ifade ettikten sonra Fatma Memik’ten Mebrure Gönenç’e, Hatı Çırpan’dan Hatice Özgener’e, Nermin Neftçi’den Behice Boran’a eşitlik ve özgürlük mücadelesinin bayrağını taşıyan kadınları selamladı.

89 YIL ÖNCESİNİN HEYECANINI YAŞIYORUM

5 Aralık, biz kadınların seçme ve seçilme hakkını elde ettiği bu tarihî dönüm noktasının 89'uncu yıl dönümünde, cumhuriyetimizin 100'üncü yılında bu kürsüde Denizli Milletvekili ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekili olarak Mustafa Kemal Atatürk'ün koltuğuna vekalet eden bir kadın olmanın ve bu oturumu yönetmenin onur ve gururunu duyuyorum. Tıpkı 1935'te seçilip Meclis kürsüsünden ilk konuşmayı yapan Erzurum Milletvekili Nakiye Elgün'ün "Bu büyük onurun içinde Türk hükûmetine itimat beyan eden arkadaşlar arasında bulunmak şerefinin bize verilmiş olmasından duyduğumuz sevinci ve heyecanı ifade etmeye çalışırken belki söz bulamıyorum." ifadeleriyle kendini bulan bu heyecanı seksen dokuz yıl sonra ben de en derinden yaşıyorum.

EŞİTLİK VE ÖZGÜRLÜK BAYRAĞINI TAŞIYAN KADINLARA SELAM OLSUN

Bu vesileyle başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere biz kadınlara seksen dokuz yıl önce hakkının teslim edilmesine katkı sunanlara minnet ve şükranlarımı sunuyorum. Bu Meclis çatısı altında memleketimize hizmet eden Fatma Memik'ten Mebrure Gönenç'e, Hatı Çırpan'dan Hatice Özgener'e, Nermin Neftçi'den Behice Boran'a cesaretle, inatla ve sabırla eşitlik ve özgürlük mücadelesinin bayrağını taşıyan tüm kadın milletvekillerini saygıyla anıyorum.

KADIN SÜS DEĞİLDİR, PILI PIRTI DEĞİLDİR, KIYIYA KÖŞEYE ATILAMAZ

“5 Aralık 1934’te Meclis oturumunda Başbakan İsmet İnönü'nün "Arkadaşlar, Türk kadınının hakkı olduğu yerden ayrılıp bir süs gibi, memleket işine karışmaz bir varlık gibi bir köşeye konması Türk ananesi değildir." dediği gündür. Konya Milletvekili Refik Bey "Dün bir evin pırtısı gibi değeri küçültülen Türk kadını, durmadan yürüyen, olgunlaşan büyük inkılabın bu atıma girmesiyle yepyeni bir acuna giriyor." sözlerine TBMM tutanakları üzerinden gönderme yapan Gülizar Biçer Karaca;

5 ARALIK 1934’TEN BUGÜNE KADININ YERİNİN GERİYE DÜŞÜRÜLMÜŞ OLMASINDAN HİCAP DUYUYORUM

5 Aralık’ın kadının yerinin sadece ev, kadına biçilen rolün sadece annelik ve aile üyesi, evin çiçeği, evin pırtısı, evin süsü olmadığını aksine toplumsal, siyasal, ekonomik tüm alanlarda özgür bir birey olduğunun tam seksen dokuz yıl önce ilan edildiği gün olduğunu vurguladı: Bugün ancak seksen dokuz yıl sonra kadınların yaşamdaki yerinin bu anlayışın çok gerisine düşürülmüş olmasından hicap duyduğumu da ifade etmek isterim.

ERKEK EGEMEN SİSTEMİN, GELENEKSEL MEKANİZMALARIN AŞILAMADIĞI APAÇIK ORTADADIR

Kadınların Meclise girdiği 1935 seçimlerinde kadın temsil oranı yüzde 4,56 olan Türkiye dünya sıralamasında 2'nci sırada yer almaktaydı ancak Aralık 2022'de Parlamentolar Arası Birliği’n açıkladığı sıralamada ise üzülerek ifade etmek isterim ki Türkiye 133'üncü sıraya geriledi. Yani 1934'te sağlanan hukuki eşitliğe rağmen bugün siyasal yaşamda eşitliğin sağlanmadığı, erkek egemen, geleneksel mekanizmaların aşılamadığı apaçık ortadadır.

CEDAW GEREĞİ EŞİT TEMSİL İÇİN ÖNLEM ALINMASI ÖNCELİKLENDİRİLMELİ

5 Aralık 1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün yaktığı bu meşaleyi bir adım öne götürmek ve ilerlemek adına Türkiye'nin onayladığı, Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi CEDAW'ın 4'üncü maddesinde yer alan taahhüdün yerine getirilmesini, eşit temsil için özel önlem alınmasını, Anayasa'da Siyasi Partiler ve Seçim Yasalarında, parti tüzüklerinde seçilme hakkımızı yaşama geçirmek üzere eşit temsil hakkının sağlanmasının öncelikle ele alınması gerektiğini tutanaklara geçirmek isteriz.

DEMOKRASİ VE EŞİTLİĞİN HAK ÖZNESİ KADINLAR

Kadınların karar alma süreçlerine yeterince katılamaması, siyasette eşit oranda temsil edilememesi her şeyden önce bir demokrasi meselesidir. Bizler Cumhuriyetin kadınları demokrasi ve eşitliğin hak özneleri olarak buradayız. Bugün 5 Aralık; dayanışmayla, Cumhuriyetin 100'üncü yılında onurla ve gururla dayanışmayla, kadınların eşit temsil hakkının mücadelesini vermeye hep birlikte devam edeceğiz;