İş Kanunu'na tabi olan işçilere; 2016 yılı için Asgari Ücret bedeli bir önceki yıla göre %29,3 olarak arttırılmıştır. Bunun üzerine İşverenler birçok sebeple İşçilerin iş sözleşmelerini feshetme, ‘’giriş çıkış yapma’’ gibi yollara başvurmaya başlamıştır.

Bu sebeplerle İşçiler açısından ciddi mağduriyetler doğmaktadır. Söz konusu mağduriyetlerin engellenmesi adına Şimşek Hukuk Bürosu olarak İşçilerimize Fesih Sebepleri, Sonuçları ve İşçinin hakları hakkında kısa bir bilgilendirmede bulunmak istiyoruz; Asıl olarak İşverenin sözleşmeyi feshetmesinin 2 yolu vardır.

İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı İşverenin Süreli Fesih Hakkı 1.İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı: İşverenin Haklı nedenle derhal fesih hakkı İş Kanunu 25. Maddesinde; -Sağlık sebepleri, - Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri, -Zorlayıcı sebepler -İşçinin gözaltına alınması ve tutuklanması olarak 4 ana başlık altında toplanmıştır.

2. İşverenin Süreli Fesih Hakkı: İstisnalar hariç kimse başka biriyle sözleşme yapmak zorunda değildir. Bu sebeple herkes istediği kişiyle sözleşme yapabilir. Ancak yaptığı sözleşmeyi fesih ederken bunun külfetlerine de katlanmak zorundadır. Bir kimseyle İş sözleşmesi yapmış olan işveren ise istediği zaman iş sözleşmesini feshedebilmesi için bazı külfetlere katlanması gerekir. Bunlardan biri de Fesih Bildiriminde bulunurken bunun İşçiye daha önceden haber verme zorunluluğudur. -6 aydan az çalışmış işçi için 2 hafta önce, -6 ay ile 1,5 yıla kadar çalışmış işçi için 4 hafta önce , -1,5 yıldan 3 yıla kadar çalışmış işçi için 6 hafta önce, -3 yıldan fazla çalışmış işçi için ise 8 hafta önce sözleşmeyi feshedeceğini bildirmek zorundadır.

Sözleşmeyi derhal feshetmek istiyorsa eğer işte burada İHBAR TAZMİNATI dediğimiz bir tazminat ödemek külfetine katlanmak zorunda kalır. Örneğin; 3 yıl 5 ay çalışması olan bir işçisinin sözleşmesini feshetmek isteyen işveren, işçiye ya fesih tarihinden 8 hafta önce haber verip onu 8 hafta daha çalıştırmak zorundadır ya da 8 haftalık ücretini peşin olarak verip sözleşmeyi hemen feshedecektir.

İşveren eğer 8 hafta sonra sözleşmenin feshedileceğini işçiye bildirme yolunu seçip eğer işçiyi çalıştırmaya devam ederse işçiye ‘’iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan’’ günde an az 2 saat İŞ ARAMA İZNİ vermek zorundadır.

İŞ GÜVENCESİ: Belirsiz süreli iş sözleşmesi ile 30’dan fazla işçinin çalıştığı işyerinde 6 aydan fazla bir süredir çalışıyorsanız artık İŞ GÜVENCESİ kapsamındasınızdır. Bunun size en önemli faydası İşverenin Feshini Geçerli bir nedene dayandırmak zorunda olmasıdır.

Eğer fesih geçerli bir nedene dayanmıyorsa hükümsüzdür. Yani İŞ GÜVENCESİ kapsamındaysanız İşveren sudan sebeplerle sözleşmenizi feshedemez. İşveren bunu yaparsa külfetlerine katlanmak zorundadır. İş Kanunu 18. Maddede örnekler vererek nelerin geçerli bir sebep olmayacağını belirtmiştir. Bunlar; -Sendika üyeliği ve çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyet yapmak, -İşyeri sendika temsilciliği yapmak, -İşveren aleyhine idari makamlara başvurmak veya şikayet etmek, -Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş vb. nedenlerdir. Geçersiz sebepler elbette saydıklarımızla sınırlı değildir.

Örneğin; önceki yıl kâr açıklamış bir işyeri veya işi genişletmek için yatırım yapmış bir işyeri ‘’ Personel harcamalarında kısıtlama’’ yapıldığını gerekçe göstererek sözleşmeyi feshedemez. Peki feshederse ne olur? İşçi 1 AY İÇERİSİNDE İŞE İADE davası açmak zorundadır.

Bu davada feshin geçerli bir nedene dayandığını İŞVEREN ispatlamak zorundadır. Dolayısıyla bu davada her davada olduğu gibi İŞÇİ bir adım önde başlamaktadır. Davanın kazanılması halinde Mahkeme; - İşçinin işe iadesine, - Boşta geçen 4 aya kadar süre ücretinin ödenmesine -Mahkemenin işe iade kararına rağmen işçiyi işe başlatmayan işvereni 4 ile 8 ay arası ücret karşılığı İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATINA hükmeder.

Bütün bu saydıklarımızın yanında tabii ki KIDEM TAZMİNATI, FAZLA MESAİ, YILLIK ÜCRETLİ İZİN ALACAĞI haklarınız da vardır. Bunlar başka bir yazıda detaylıca açıklanacaktır. İş Kanunu ve diğer yasal düzenlemeler siz değerli emekçi işçilerimizin haklarını koruyacak hükümlerden oluşmaktadır. İşverenin sözleşmenizi feshetmesi elbette ki olumsuz bir durumdur, bununla karşılaşmanızı asla istemeyiz. Fakat bu durumla karşılaştığınızda bu kısa yazıyla anlatabileceğimizden çok daha fazla yasal hakkınız olduğunu bilmenizi isteriz.

ŞİMŞEK HUKUK BÜROSU

Av.Uğur ŞİMŞEK & Stj.Av.Soner BAYIR